نام پروژه :طراحی هوشمند آینده با کمک علم آینده پژوهی
خلاصه مدیریتی- امیرالمومنین علی (ع) میفرمایند که " به پیامدها بیندیش تا در بحرانها گرفتار نشوی"
بسیاری از آینده پژوهان اعتقاد دارند که بهترین روش پیش بینی آینده، ساختن آن است. همان طور که برای مثال ما در آینده پژوهی های هنجاری و ترسیم آیندههای مطلوب نمونه های بسیاری داریم .حضرت امام(ره) جایی می گفتند مثلاً حصر آبادان باید شکسته بشود. این نوعی از آینده پژوهی هنجاری است که آینده مطلوبی را ترسیم می کند که ما باید به دنبال آن باشیم. این یعنی پیش بینی آینده. یعنی در آینده، حصر آبادان شکسته خواهد شد. شما ابزارهای لازم را برای رسیدن به آن آینده به کار می بندید و اهداف و نیروها در این راستا قرار می گیرند.
ما میتوانیم رخدادهای آینده را به صورت غیر متحمل و محتمل و همچنین مطلوب و نامطلوب تقسیم بندی کرده و سپس اقداماتی انجام دهیم تا احتمال رخدادهای مطلوب افزایش یابد، یا از ظهور رخدادهای محتمل اما نامطلوب جلوگیری کنیم. البته هنگامی که مردم درک بهتری از تغییر داشته باشند، برای تاًثیرگذاری مثبت بر آیندهای که در حال تکوین است فرصتهای بیشتری خواهند داشت.
آیندهپژوهی دانش و معرفتی است که کشور را نسبت به رویدادها، فرصتها و مخاطرات احتمالی آینده آگاه نموده؛ ابهامات، تردیدها، و دغدغههای فرساینده آن را کاسته؛ و توانایی انتخابهای هوشمندانه سازمان را افزایش میدهد. در یک کلام، آیندهپژوهی ابزاری برای" مهندسی هوشمندانه آینده" است.با توجه به فراوانی اطلاعات و روندهای داخلی و خارجی هوش مصنوعی قادر است نسبت به پیش بینی آینده دست یابد و خود را برای هر اتفاق محتملی آماده سازد .
شرح ضرورت- بدیهی است آینده کماکان در حال ساخته شدن است.آینده امری است که کشور را با اقدامات هدفمند خود طراحی کرده و شکل دهند.مجلس برای آنکه عاقلانه عمل کند ،بایستی نسبت به پیامدهای اقدامات خود ،دیگران و واکنشهای آنان و همچنین نسبت به نیروهایی که خارج از کنترل آنهاست،آگاهی و شناخت کافی داشته باشند.این پیامدها تنها در آینده خود را نشان می دهند.به این ترتیب ،اعملکرد مجلس نه تنها میکوشد امور در حال وقوع را بفهمد ،بلکه میکوشند اموری را که شاید اتفاق بیفتد،یا بالقوه امکان وقوع دارد یا تحت شرایط خاصی در "آینده"اتفاق خواهد افتاد،نیز بشناسد.مجلس با استفاده از این شناخت حدسی موقعیت کنونی خود را تشخیص داده ،کارهایشان را دنبال کرده ، از بستر زمان و فضای مادی و اجتماعی می گذرند.
باید توجه داشت که با عنایت به آموزه های دینی، فرهنگی و ملی مان، ما می توانیم از همه کشورهای جهان، آیندهپژوهتر باشیم. به این دلیل که بر ما فرض شده که حتماً باید به آینده توجه بکنیم و به فرهنگ امید حتماً توجه داشته باشیم. همان طور که پیامبر اکرم(ص) می فرمایند اگر امید نباشد هیچ مادری به فرزند خودش شیر نمی دهد و هیچ باغبانی درختی نمی کارد. این همان امید است که باعث پیروزی انقلاب اسلامی شد و ما الان هم نیازمند دمیدن دوباره این فرهنگ امید به کالبد جامعه هستیم تا جامعه بتواند جهش های بلندی داشته باشد. در جمله آخر خاطرمان باشد تمامی اقوام و ملت هایی که راه صعود و رسیدن به قاف حادثه را شروع کردند، مزیت رقابتی خاصی نداشتند، توان آن چنانی نداشتند اما امید داشتند، انگیزه و همدلی داشتند ، که این ها می تواند در آینده پژوهی به شدت نمود پیدا بکند.
آیندهپژوهی هنر شکل دادن به آیندهاست، به آن شکل که آینده را میخواهیم. کسانی که این دانش را در دست دارند هماکنون هم به آینده جهان به دلخواه خواستهٔ خود، شکل میدهند. میتوان کشورها و جوامعی را دید که نتوانستند خود را با تحوّلات سازگار کنند و از این جهت از هم فروپاشیدند. آنها ذات تغییر را درست نشناختند. آیندهشناسی از این منظر دانش شناخت تغییرات است. شناخت آینده از حیاتیترین علوم مورد نیاز هر انسانی است.
تشریح پروژه- به حکم عقل سلیم مردم از هماکنون باید بدانند که آینده ممکن است آبستن چه پیشامدهایی باشد؛ کدام پیشامدها احتمال وقوع بیشتری دارند؛ و در میان آنها کدامیک از دلخواهینگی بیشتری برخوردار است. بر همین بنیان، سه رویکرد به مطالعهٔ آینده وجود دارد:
آیندهپژوهی واکاوانه یا تحلیلی، که گاه آیندهپژوهی اکتشافی نیز نامیده میشود؛آیندهپژوهی تصویرپرداز؛ و آیندهپژوهی هنجاری، که گاه آیندهپژوهی مشارکتی نیز نامیده میشود.روندها، الگوهای تغییر در چیزهای پراهمیت از دید مشاهده گر هستند که در طول زمان بوقوع میپیوندند.
روندکاوی بویژه برای سنجش کارایی سیاستگذاریهای مجلس و نمایان ساختن مشکلات در حال ایجاد، سودمندمیباشد. هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می تواند روندها را با الگوریتم مختلف تحلیل و کشور را برای هر موضوعی آماده سازد .
همچنین با بکارگیری سناریوها، ایجاد فضایی از ممکنات است که در آن کارایی سیاستهای اتخاذ شده در برابر چالشهای موجود آینده در بوته آزمایش قرار میگیرند. سناریوها همچنین کمک میکنند که هم چالشها و هم فرصتهای بالقوه ولی غیر منتظره شناسایی شوند.
نتایج پروژه
- تصور آینده مطلوب و سپس با تعیین قدمهای لازم برای افزایش شانس رسیدن به آن آینده
-شبیه سازی، برای مفاهمه با طیف وسیعی از مخاطبان در باره ماهیت پیچیده تصمیمات و سیاستها و ایجاد تصویر گستردهای از تأثیراجرای این سیاستها، میباشد.بعضی اوقات سیاست هایی اتخاذ می شود که تاثیر جبران ناپذیری برای سرنوشت تمام مردم و کشور دارد و با هوش مصنوعی قبل از تصویب و اجرا در سامانه آزمایش می شود .
-بهرهگیری از تعداد متنوعی از رویکردهای آینده پژوهی در یک طرح با کمک هوش مصنوعی و انتخاب محتمل ترین گزینه برای کشور
-برنامه ریزی آینده ایده ال کشور حداقل بین 20 الی 100 سال