قابل توجه مدیران و اعضای محترم پژوهشکده فناوری های پیشرفته و هوش مصنوعی-پژوهشگاه فرهنگ و هنر

با توجه به وظایف کمسیونها طرح های مربوطه را در خصوص اختیارات کمسیون ذیل تهیه فرمایید

بر اساس ماده 29 آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی ، مجلس داراى کمیسیون‏هاى خاص شامل کمیسیون تحقیق، تدوین آئین‏‌نامه داخلى مجلس، اصل نودم (90) و کمیسیون‏‌هاى تخصصى با محدوده وظایف مشخص به‏ شرح مواد این آئین‏‌نامه خواهد بود.

تعداد اعضاء کمیسیون تحقیق و کمیسیون تدوین آئین‏نامه داخلى مجلس هر کدام پانزده نفر و تعداد اعضاء کمیسیون‌های اصل نودم(90) قانون اساسی و تخصصی و نیز نفرات عضو با رعایت مواد این آئین‌نامه و رأی اکثریت نسبی اعضاء جلسه مشترک هیأت رئیسه و رؤسای شعب تعیین می‌شود.

* تبصره- تعیین مصادیق و تهیه شرح وظایف و اختیارات کمیسیونها 

با رعایت کلیت آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی توسط هیأت رئیسه مجلس یا هریک از کمیسیون‌ها و یا حداقل پنجاه‌ نفر از نمایندگان پیشنهاد می‌شود و پس از تصویب در جلسه مشترک هیأت رئیسه مجلس، اعضای کمیسیون تدوین آئین‌نامه داخلی و رؤسای کمیسیون‌های تخصصی اجراء می‌شود.

جلسه مشترک فوق‌الذکر به ریاست  رئیس یا یکی از نواب رئیس مجلس و با حضور حداقل دوسوم اعضاء رسمیت می‌یابد و مصوبات آن با رأی حداقل دوسوم اعضاء حاضر معتبر خواهد بود و مصوبات به اطلاع نمایندگان خواهد رسید.

*** کمیسیونهاى خاص

1- کمیسیون تحقیق

بر اساس ماده 30 آیین نامه داخلی مجلس به منظور بررسى اعتبارنامه‏‌هایى که توسط شعب مورد تأیید قرار نگرفته و یا از سوى نمایندگان مورد اعتراض واقع شده است هر یک از شعب موظفند پس از تعیین هیأت رئیسه خود، بلافاصله دو نفر از اعضاى خود را که آگاهى بیشترى به مسائل حقوقى داشته و از صلاحیت لازم برخوردار باشند به‏ عنوان اعضاى اصلى و على‏‌البدل کمیسیون تحقیق انتخاب کنند و نتیجه را به هیأت رئیسه گزارش تا در جلسه علنى قرائت شود.

 2- کمیسیون تدوین آئین‏نامه داخلى مجلس

بر اساس ماده 31 هر شعبه یک نفر دیگر از اعضاء خود را که واجد صلاحیت باشد براى تشکیل کمیسیون تدوین آئین‏‌نامه داخلى مجلس معین و نتیجه را به مجلس گزارش خواهد کرد. این کمیسیون طرحهاى مربوط به مواد آئین‏‌نامه داخلى مجلس را رسیدگى کرده و نظر خود را به مجلس گزارش مى‏‌نماید تا مطابق آئین‏‌نامه مورد بررسى قرار گیرد.

3- کمیسیون اصل نودم (90) قانون اساسى

بر اساس ماده 32 ایین نامه به منظور سامان دادن و کارآمد سازی مجلس و نمایندگان، خصوصاً نسبت به طرز کار قوای مجریه و قضائیه و مجلس مبتنی بر اصول متعدد قانون اساسی بالاخص اصل نودم (90)کمیسیونی به نام اصل نودم(90) قانون اساسی تشکیل می‌شود تا طبق قوانین مصوب مربوط به خود اداره و انجام وظیفه نماید. اعضاء این کمیسیون به شرح ذیل است:

1- از هرکمیسیون تخصصی یک‌نفر با معرفی کمیسیون مربوطه.

-2 هشت(8) نفر ازنمایندگان که توسط رؤسای شعب و هیأت رئیسه به عنوان اعضاء ثابت انتخاب می‌شوند.

* تبصره -1 رئیس کمیسیون با پیشنهاد هیأت رئیسه مجلس از بین اعضاء ثابت کمیسیون و با رأی مجلس انتخاب می‌گردد.

* تبصره -2 اعضاء ثابت کمیسیون نباید عضو کمیسیونهای تخصصی مجلس باشند.

-1 کمیسیون‏‌هاى تخصصى

بر مبنای ماده 33 ایین نامه هریک از کمیسیون‏هاى تخصصى مجلس که مطابق این آئین‏نامه تشکیل مى‏ گردند در محدوده تخصصى خود داراى وظایف و اختیاراتى به شرح زیر هستند:

 - 1بررسی‌طرحها ولوایح‌ارجاعی و گزارش‌آن به مجلس‌شورای‌اسلامی.

 - 2رسیدگی به درخواستهای تحقیق و تفحص.

 - 3رسیدگی به سؤال نمایندگان از رئیس جمهور و وزیران.

 - 4بررسی موارد ارجاعی از لوایح برنامه توسعه و بودجه سالانه و گزارش آن به کمیسیون تلفیق.

 - 5کسب اطلاع از کم و کیف اداره امور کشور، دریافت و بررسی گزارشهای عملکردی و نظارتی از اجراء قوانین مربوط به دستگاههای ذی‌ربط.

 - 6تهیه گزارش موردی و سالانه در خصوص امور اجرائی دستگاهها و نحوه اجراء قوانین به خصوص قانون برنامه توسعه و بودجه سالانه و ارائه نکات مثبت، منفی و پیشنهاد نحوه اصلاح آن و تقدیم گزارش به مجلس جهت قرائت.

* تبصره - کمیسیون‌ها می‌توانند در موارد مهم و حساس و در مواجهه با تخلفات یا سوء مدیریت، با دعوت از مسؤولین ذی‌ربط موضوع را بررسی نموده و گزارش آن را به هیأت رئیسه ارائه نمایند. هیأت رئیسه می‌تواند گزارش مذکور را در دستور کار مجلس قراردهد. در این صورت سخنگوی کمیسیون و نماینده دولت هرکدام به میزان پانزده دقیقه و شش‌نفر از نمایندگان به قید قرعه از بین متقاضیان هرکدام به میزان پنج دقیقه، نظرات خود را بیان می‌کنند.

هرگاه کمیسیون همراه با گزارش پیشنهادهایی برای تصویب به مجلس ارائه کند با رعایت مفاد آئین‌نامه داخلی در دستور حداکثر دوهفته بعد مجلس قرارخواهد گرفت و مطابق آئین‌نامه داخلی رسیدگی می‌شود.نمایندگان می‌توانند پیشنهادهای خود را تا (48)ساعت پس از پایان قرائت گزارش به کمیسیون تحویل نمایند. کمیسیون تا یک هفته گزارش نهایی خود را به مجلس ارائه می‌دهد.

  - 7بررسى و تصویب آزمایشى طرحها و لوایح و همچنین تصویب دائمى اساسنامه سازمانها، شرکتها و مؤسسات دولتى یا وابسته به دولت که طبق اصل هشتاد و پنجم (85) قانون اساسى به آنها محول مى‏گردد.

* تبصره  -1 پاسخ دولت راجع به گزارشهاى کمیسیون‏هاى تخصصى در دستور کار مجلس قرار گرفته و قرائت خواهد شد. پس از آن حسب درخواست کمیسیون‏هاى تخصصى، موضوع گزارشهاى یاد شده جهت بررسى به کمیسیون اصل نودم (90) ارسال و کمیسیون مذکور نتایج بررسى خود را به مجلس ارائه خواهد کرد.

* تبصره - 2کمیسیون‏هاى تخصصى مجلس مى ‏توانند به تعداد کافى مشاور ذى‏صلاح به ویژه از میان نمایندگان ادوارگذشته که در مسائل کمیسیون صاحب تخصص و تجربه باشند ازطریق هیأت رئیسه به خدمت بگیرند.

مطابق ماده 34 ، کمیسیون آموزش و تحقیقات براى انجام وظایف محوله در محدوده آموزش و پرورش عمومى، آموزش فنى و حرفه‏ اى، آموزش عالى، تحقیقات و فن‏آورى، مطابق ضوابط این آئین‏‌نامه تشکیل مى‏‌شود.

بر مبنای ماده 35 کمیسیون اجتماعى براى انجام وظایف محوله در محدوده امور ادارى و استخدامى، کار، اشتغال، روابط کار و تعاون مطابق ضوابط این آئین‏نامه تشکیل مى ‏شود.

در مادهآمده است:  36 کمیسیون اقتصادى براى انجام وظایف محوله در محدوده اقتصاد و دارائى، بازرگانى داخلى، بازرگانى خارجى مطابق ضوابط این آئین‏نامه تشکیل مى ‏شود.

بر اساس ماده 37 کمیسیون امنیت ملى و سیاست خارجى براى انجام وظایف محوله در محدوده سیاست و روابط خارجى، دفاع، اطلاعات و امنیت مطابق ضوابط این آئین‏نامه تشکیل مى‏شود.

مطابق ماده 38 کمیسیون انرژى براى انجام وظایف محوله درمحدوده نفت، گاز، برق، سدها و نیروگاههاى آبى و برقى، انرژى اتمى و انرژى‏هاى نو مطابق ضوابط این آئین‏نامه تشکیل مى ‏شود.

ماده 39 می گوید: کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات براى انجام وظایف محوله درمحدوده برنامه، بودجه، نظارت برنامه و بودجه و دیوان محاسبات و امور مالى مجلس و آمار و خدمات عمومى فنى مطابق ضوابط این آئین‏نامه تشکیل مى‏شود.

* تبصره - کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات علاوه بر انجام وظایف تخصصى در ماده (33) واین ماده موظف است نسبت به امور زیر اقدام نماید:

  -1 نظارت و مراقبت بر اجراى مقررات بودجه و امور مالى مجلس و نحوه هزینه کردن آن.

  -2 رسیدگى به عملکرد بودجه سالیانه مجلس و ارائه گزارش آن حداکثر تا پایان شهریورماه سال بعد. این گزارش جهت اطلاع نمایندگان چاپ مى‏ گردد.

  -3 بازرسى و رسیدگى دقیق و نظارت درمورد کلیه اموال و اشیاء منقول و غیرمنقول مجلس شوراى اسلامى و ارائه گزارش سالیانه جهت چاپ و توزیع بین نمایندگان.

بر اساس ماده 40 کمیسیون بهداشت و درمان براى انجام وظایف محوله در محدوده بهداشت، درمان، امداد، بهزیستى، تامین اجتماعى و بیمه‌‏هاى اجتماعى و هلال احمر مطابق ضوابط این آئین‏‌نامه تشکیل مى‌‏شود.

ماده 40 مکرر– کمیسیون شوراها و امورداخلی کشور برای انجام وظایف محوله در محدوده سیاست داخلی، شوراها، امورغیرعمرانی شهرداریها و ثبت احوال مطابق ضوابط این آئین‌نامه تشکیل می‌شود.

بر اساس ماده 41 کمیسیون صنایع و معادن براى انجام وظایف محوله درمحدوده صنایع، پست، مخابرات، معادن، پتروشیمى، صنایع هوافضا و ارتباطات مطابق ضوابط این آئین‏‌نامه تشکیل مى‏‌شود.

مطابق ماده 42 کمیسیون عمران براى انجام وظایف محوله در محدوده راه و ترابرى، مسکن، عمران شهرى و عمران روستایى و امور عمرانی شهرداری‌ها و دهیاری‌ها مطابق ضوابط این آئین‏نامه تشکیل مى‏شود.

بر اساس ماده 43 آیین نامه کمیسیون فرهنگى براى انجام وظایف محوله در محدوده فرهنگ و هنر، ارشاد و تبلیغات، صدا و سیما و ارتباطات جمعى، تربیت بدنى و جوانان و زنان و خانواده مطابق ضوابط این آئین‏‌نامه تشکیل مى‏ شود.

مطابق ماده 44 کمیسیون قضائى و حقوقى براى انجام وظایف محوله درمحدوده قضائى و حقوقى مطابق ضوابط این آئین‏نامه تشکیل مى‏شود.

بر اساس ماده 45 کمیسیون کشاورزى، آب و منابع طبیعى براى انجام وظایف محوله درمحدوده کشاورزى، منابع آب، دام و طیور، شیلات، محیط زیست و هواشناسى مطابق ضوابط این آئین‏نامه تشکیل مى ‏شود.

  - 5مقررات مشترک کمیسیون‏ها

در ماده 46 آمده است به‏ منظور آشنایى نمایندگان با سوابق تحصیلى و کارى یکدیگر اداره کل قوانین موظف است قبل از تشکیل شعب براى تعیین اعضاى کمیسیون‌‏ها، اسامى نمایندگان به همراه تحصیلات (مستند) و تجربه و سابقه عضویت در کمیسیون‏‌ها (درصورتى که سابقه نمایندگى داشته باشند) را تکثیر و در اختیار نمایندگان قرار دهد. تشخیص صلاحیت اعضاء هر شعبه براى عضویت در کمیسیون‏‌هاى مجلس براساس پیشنهاد نماینده و رأى اکثریت نسبى اعضاء شعبه خواهد بود. هر نماینده ملزم است براى عضویت در یک کمیسیون، حداقل دو کمیسیون را به ترتیب اول و دوم پیشنهاد دهد.

در ماده 47 آمده است هیأت رئیسه پس از دریافت گزارش بدوى شعب در باره نامزدهاى کمیسیون‏‌هاى مجلس این گزارش را تکثیر و درمیان نمایندگان توزیع مى ‏نماید. چهل و هشت ساعت پس از این توزیع، شعب مجدداً تشکیل جلسه مى ‏دهند و با توجه به گزارش منتشرشده و بررسى همه اولویت‌ها، دوباره نامزدهاى خود را براى هر کمیسیون انتخاب و به هیأت رئیسه گزارش مى ‏دهند.

در صورتى که تعداد افراد معرفى‏ شده از طرف شعب براى هر کمیسیون بیش از تعداد لازم باشد مجموع افراد معرفى ‏شده براى هر کمیسیون با دعوت یکى از نواب رئیس تشکیل جلسه مى ‏دهند تا در مورد افراد موردنیاز در کمیسیون به توافق برسند. در صورتى که توافق لازم به عمل نیاید افراد موردنیاز هر کمیسیون در جلسه ‏اى با دعوت یکى از نواب رئیس با حق رأى و شرکت روساى شعب با رعایت اولویتهایى مانند تخصص، تجربه و سابقه عضویت در آن کمیسیون و با رأى مخفى تعیین خواهند شد.

* تبصره -1 نمایندگان مذکور حق شرکت در جلسه فوق جهت دفاع از پیشنهاد خود را دارند اما رأى‏‌گیرى بدون حضور آنان صورت مى‏‌گیرد مفاد این تبصره شامل رؤساى شعب نیز مى‌‏باشد.

* تبصره 2 - بین افرادى که رأى مساوى آورده و احتساب آنان به عنوان عضو یک کمیسیون باعث افزایش سقف آن کمیسیون مى‌‏شود قرعه‏‌کشى انجام مى‏‌گیرد.

* تبصره -3 افرادى که طبق این ماده براى کمیسیون اول موردنظر خود انتخاب نشوند در کمیسیون دوم موردتقاضاى خود، در صورتى که از متقاضیان اولویت درجه اول تکمیل نشده باشد، قرارداده خواهند شد. اگر در این مرحله نیز تعداد افراد بیش از تعداد مورد نیاز کمیسیون باشد مجدداً با رعایت اولویتهاى فوق ‏الذکر و با رأى اکثریت هیأت رئیسه و روساى شعب براى کمیسیون دوم انتخاب مى ‏شوند و کسانى که در این مرحله نیز براى کمیسیون دوم مورد تقاضاى خود انتخاب نشوند به تشخیص اکثریت اعضاء جلسه مشترک فوق‏ الذکر براى یکى از کمیسیون‏ هاى دیگر مجلس تعیین مى ‏گردند.

بر پایه ماده 48 هریک از کمیسیون‏هاى تخصصى مجلس موظف است از میان اعضاى خود کمیته و یا کمیته‏ هاى فرعى متناسب با موضوعات مربوط تشکیل دهد. کمیته‏ هاى فرعى داراى یک رئیس، یک نایب رئیس و یک دبیر خواهند بود که توسط اعضاى همان کمیته انتخاب مى‏ گردند. مصوبات کمیته‏ هاى فرعى بعد از تصویب در کمیسیون رسمیت خواهد داشت.

در ماده 49 آیین نامهتصریح شده است پس   از انتخاب اعضاى کمیسیون‏ها، هر کمیسیون به ریاست مسن‏ترین عضو و با حضور حداقل دوسوم اعضاء خود منعقد و فوراً یک رئیس، دو نایب رئیس، یک سخنگو و دو دبیر با رأى مخفى با ورقه با اکثریت نسبى به مدت یکسال انتخاب مى ‏نماید.

* تبصره - اداره کل قوانین موظف است در شروع کار هر دوره مجلس سوابق کارى و میزان تحصیلات اعضاى هر کمیسیون را قبل از انتخاب هیأت رئیسه آن کمیسیون در اختیار اعضاء قرار دهد.

ماده  -50 مناط اعتبار براى رسمیت جلسه کمیسیون‏ها حضور حداقل دوسوم اعضاء مى ‏باشد. مصوبات کمیسیون با اکثریت مطلق آراء عده حاضر خواهد بود.

ماده  - 51 هر نماینده هر شش ماه مى‏ تواند پس از گذشت شش ماه از آغاز کار هر دوره مجلس از طریق هیأت رئیسه تقاضاى تغییر کمیسیون را بنماید. این تغییر و انتقال با موافقت اکثریت اعضاء کمیسیون‏هاى ذى‏‌ربط انجام مى‌‏پذیرد.

ماده  - 52 هیأت رئیسه مجلس حداقل یک نفر از کارشناسان با تجربه و مناسب مجلس را به‏ عنوان دبیر دراختیار هر کمیسیون قرار مى‌‏دهد تا نسبت به امور کارشناسى و ادارى مربوطه از قبیل ارتباط با هیأت رئیسه و ادارات مجلس و کمیسیون‏ها و تنظیم و توزیع مراسلات، ضبط مذاکرات، بایگانى اوراق و پرونده‏‌ها، تسریع جریان امور دفترى و تهیه صورتجلسات و سایر امور ادارى اقدام نماید.

ماده  - 53 گزارش عملکرد کمیسیون‏ها بایستى هر ماه یکبار به هیأت رئیسه مجلس داده شود تا به نحو مقتضى به اطلاع نمایندگان برسد.

ماده 54 - در صورتى که نمایندگان از طرف کمیسیون براى اداى توضیح در زمینه سؤال و یا پیشنهاد خود دعوت شوند موظف به شرکت خواهند بود و عدم شرکت بدون عذر موجه به منزله انصراف از طرح سؤال و یا پیشنهاد خواهد بود.

ماده  - 55 تمام اسناد و اوراق مربوط به امورى که باید در کمیسیون‏ها بررسى شود از طرف هیأت رئیسه به آن کمیسیون ارجاع مى ‏شود. نمایندگان مى توانند آن اسناد را ملاحظه کنند، اسناد مزبور نباید از کمیسیون خارج گردد. این اسناد به انضمام اسناد مذاکرات و اقدامات جارى کمیسیون در محل کمیسیون بایگانى و در پایان هر دوره به بایگانى مجلس منتقل مى‏ شود.

ماده  – 56 پس‌از آنکه مجلس‌ یا کمیسیونها درخصوص‌قوانین‌آزمایشی درباره طرح یا لایحه‏ اى رأى نهایى داد، اسناد و اوراق و صورتجلسات مربوط به‏ آن، در اداره کل قوانین مجلس بایگانى مى‏ شود.

 - 6 سایر مقررات

بر اساس ماده 57 هر نماینده به جز رئیس مجلس، ملزم است عضویت یکى از کمیسیون‏‌هاى تخصصى را بپذیرد و درصورت تمایل مى‌‏تواند در کمیسیون‏هاى دیگر مجلس، با حق اظهارنظر و بدون حق رأى شرکت کند.

* تبصره - عضویت در کمیسیون‏‌هاى تحقیق و تدوین آئین‏نامه داخلى مجلس مانع از عضویت در کمیسیون دیگر نخواهد بود.

 -7 کمیسیون مشترک

مطابق ماده 58 درمورد طرحها و لوایحى که به تشخیص هیأت رئیسه به دو یا چند کمیسیون ارتباط اساسى داشته باشد، کمیسیون مشترک تشکیل مى ‏گردد. تعداد اعضاء کمیسیون مشترک بیست و سه نفر می‌باشد. تعیین سهم هر کمیسیون به‌وسیله هیأت‌رئیسه مجلس و انتخاب آنان توسط کمیسیون ذی‌ربط می‌باشد.

کمیسیون مشترک در انتخاب هیأت رئیسه و ارائه گزارش و سایر مقررات مانند دیگر کمیسیون‏ها اقدام مى‏ نماید.

 -8 کمیسیون ویژه

در ماده 59 آمده است در مسائل مهم و استثنائى که براى کشور پیش مى ‏آید و دراین خصوص تشکیل کمیسیون ویژه ‏اى براى رسیدگى و تهیه گزارش ضرورت پیدا مى‏ کند، به پیشنهاد حداقل پانزده نفر از نمایندگان و تصویب مجلس، این کمیسیون تشکیل مى ‏شود. اعضاى کمیسیون ویژه که پانزده نفر خواهند بود، مستقیما در جلسه علنى توسط نمایندگان با رأى مخفى و اکثریت نسبى انتخاب خواهند شد.

هیأت رئیسه کمیسیون ویژه همانند دیگر کمیسیون‏ها انتخاب خواهد شد.

* تبصره – هیأت رئیسه مجلس می‌تواند طرحها و لوایحی را که در حوزه مسائل مربوط به کمیسیون ویژه تشخیص دهد به آن کمیسیون ارجاع کند.