بیلی روبین بالا نشانه چیست

رنگ تان زرد شده است و چشمانتان درخشش اولیه را ندارد، گاه ترس از یک بیماری مهم آنچنان در دل می افتد که رفتن به پزشک را به تعویق می اندازید و گاه انچنان این علائم برای تان بی اهمیت است که با عدم مراجعه به موقع سلامت خود را به خطر میاندازید. بالا رفتن مقدار بیلی روبین در خون شما می تواند عوارضی گاه جدی داشته باشد که بهتر است در صورت داشتن علائم حتما به پزشک مراجعه کنید و با دادن آزمایش سطح بیلی روبین خون تان را بسنجید.

بیلی روبین چیست؟
 بیلی روبین ماده ای است که از تجزیه «هم» موجود در هموگلوبین های قرمزپوست و عضلات، تشکیل می شود. «هم» نام ترکیبی در خون است که باعث تبادل اکسیژن می شود. وقتی عمر گلبولهای قرمز تمام میشود یا عضلات صدمه می بینند، هموگلوبین طی چندین مرحله ابتدا به بیلیوردین بعد به بیلی روبین تبدیل می شود؛ بیلیوردین ماده سمی نیست اما معلوم نیست که چرا بدن این ماده را به بیلی روبین که ماده سمی است تبدیل می کند که باید از بدن دفع شود. به طور معمول بیلی روبین از صفرا یا کلیهها دفع می شود که باعث تغییر رنگ در مدفوع شده و وارد روده می شود، البته بیلی روبین به دو جزء مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می شود، بیلی روبینی که از همولیز (تخریب گلبولهای قرمز) تشکیل میشود، بیلی روبین غیرمستقیم نام دارد. بیلی روبین غیرمستقیم، محلول در چربی است و می تواند از لایههای چربی مغز نوزاد عبور کند و به مغز آسیب برساند. بیلی روبین مستقیم هم از ترکیب بیلی روبین غیرمستقیم به وسیله کبد تشکیل میشود. بیلی روبین مستقیم محلول در اب است که بعد از ورود به صفرا، به وسیله ترشحات کبد دفع می شود.

عوارض کم و زیاد شدن بیلی روبین
 بیلی روبین به دلایل زیادی بالا میرود. یکی از علتهای بالا رفتن بیلی روبین تخریب گلبولهای قرمز است. در حالت عادی عمر گلبولهای قرمز ۱۲۰ روز است اما زمانی که گلبولهای قرمز به یکباره تخریب می شوند، بیلی روبین هم به یکباره بالا میرود و مشکل ساز می شود. گلبولهای قرمز خون نوزاد بر اثر عدم تطابق بینRh خون مادر و نوزاد تخریب می شوند و درنتیجه بیلی روبین خون هم بالا میرود. از طرفی سد خونی مغزی نوزادان به طور کامل تشکیل نشده است و این بیلی روبین غیرمستقیم که محلول در چربی است با عبور از این سد و رسوب در گانگلیونهای ساقه مغز باعث عقب ماندگی ذهنی، فلج یا مشکلات دیگر مغزی در نوزاد می شود. بعد از تولد نوزاد، مقدار بیلی روبین خون او اندازه گیری میشود، در بدن هر کودکی مقداری بیلی روبین به صورت فیزیولوژیک وجود دارد که معمولا دفع می شود. اگر بیلی روبین نوزاد کم باشد تنها با قراردادن او زیر نور فلورسنت، دفع می شود اما اگر مقدار بیلی روبین موجود در خون او زیاد باشد، پزشکان خون نوزاد را از عروق ناحیه ناف تعویض می کنند. عدم تطابق Rh خون مادر و نوزاد با تزریق آنتی بادی قابل پیشگیری است. مادرانی که در بارداری اول دچار مشکل عدم تطابق Rh بودند، در بارداری دوم باید با پزشک مشورت کنند.

 شاید گلبول های قرمز مقصر باشند!
 افرادی که مشکلات خونی (مانند کمبود آنزیم G۶PD) دارند و یک آنزیم در خون شان کم است، با خوردن بعضی مواد غذایی مثل باقلا یا مصرف برخی داروها گلبولهای قرمز خون شان به طور ناگهانی دچار تخریب شده و هموگلوبین زیادی به خون شان می ریزد که محصول نهایی متابولیسم هموگلوبین، بیلی روبین فراوانی است که به درون خون میریزد و درنتیجه فرد دچار زردی می شود و ادرار فرد پررنگ می شود (رنگی شبیه رنگ چای)، از طرفی مقدار بیلی روبین بالا در چربی رسوب می کند و باعث زردی رنگ پوست و ملتهمه چشم می شود. سد خونی مغزی بعد از یک سالگی محکم شده و افزایش بیلی روبین باعث اسیب مغزی به انها نمی شود. افرادی که مبتلا به کمبود آنزیم G۶PD هستند، نمی توانند از تمام داروها استفاده کنند و باید قبل از مصرف هر دارویی پزشک را از بیماری خود آگاه کنند. مصرف برخی مواد غذایی مانند باقلا هم در این افراد باعث بالا رفتن بیلی روبین می شود.

به هپاتیت مبتلا شده اید؟
 مشکلات کبدی مانند هپاتیت ویروسی یا غیرویروسی یا هپاتیت های الکلی هم می توانند باعث بالا رفتن بیلی روبین در خون شوند. هر مشکلی که در سلولهای کبدی وجود داشته باشد و سلول ها نتوانند به درستی کارشان را انجام دهند و بیلی روبین را دفع کنند، باعث بالا رفتن و انباشته شدن بیلی روبین می شود. فردی که به علت مشکلات کبدی دچار افزایش بیلی روبین خون شده است رنگ پوستش زرد می شود و زردی در چشم و ادرارش هم دیده می شود. اگر مشکل اصلی کبد حل شود، بیمار درمان می شود و دوباره بیلی روبین به میزان طبیعی بازمی گردد.

ایراد از صفراست؟
 یکی دیگر از علل افزایش بیلی روبین انسداد مجاری صفرا داخل یا خارج کبدی است. مجاری داخل کبدی ممکن است به علتمصرف برخی داروها یا بعضی بیماریهای نادر انگلی در مجاری صفراوی داخل کبدی ایجاد انسداد کنند؛ سنگ یا تومور، مشکلات در پانکراسی یا لوزالمعده هم باعث انسداد صفرا می شوند. وقتی مجرای صفراوی بسته باشد صفرا نمی تواند از روده دفع شود و به داخل بدن بازمی گردد که باعث بیماری زردی یا یرقان می شود. بیماری زردی با علائم ظاهری، زردی پوست و چشمها همراه است. انسداد صفرا، مانع دفع شدن املاح صفراوی می شود
و خارش پوست را هم در بیمار به همراه دارد.

نکند تومور باشد؟ 
اگر بیمار همراه بازردی، درد هم داشته باشد، دچار انسداد مجرای صفراوی خارج کبد شده است. برخی علائم دیگر زردی، مانند بی اشتهایی یا حالت تهوع و ضعف و تب در این بیماران دیده می شود. در بیماری همولیز که به علت تخریب گلبولهای قرمز ایجاد میشود، معمولا بیمار درد ندارد اما در زردیهای ناشی از سنگ یا انسداد فرد درد دارد. اگر دل درد دائمی دارید، شاید به بیماریهایی مانند توموریاتنگی دچارشدهاید. تنگی صفرا ممکن است ناشی از عملهای جراحی قبلی کیسه صفرا یا بیماریهای دیگر باشد که باعث تنگی مجرای صفراشده و شما را گرفتار این درد دائمی کرده باشد.

کی راهی آزمایشگاه شویم؟
 اگر نوزاد در خانه دارید حواستان به زرد شدن رنگ او باشد، نوزادانی که زرد می شوند بررسی بیلی روبین خون شان ضروری است. در بزرگسالانی که رنگ آنان زردشده هم انجام تستهای کبدی و بررسی میزان آنزیمها ضروری است. در تشخیص بیماریهای مربوط به بیلی روبین، معاینه بالینی و شرح حال بیمار نیز اهمیت دارد. با انجام سونوگرافی می توان تشخیص داد که آیا سنگی درصفرا وجود دارد یا نه، مجرای صفراوی گشاد است یا کیسه صفرا بزرگ شدهاند یا تومورها باعث بروز بیماری شده است. انجام سونوگرافی در تشخیص دقیق ضایعات بدخیم نقش مهم و اساسی دارد و بعد از تشخیص بالا بودن بیلی روبین، انجام سونوگرافی درمرحله دوم ضرورى است.

راه درمانش چیست؟ 
درمان بیماری بسته به نوع آن متفاوت است. همان طور که برای تان توضیح دادیم، ممکن است علت بالا رفتن بیلی روبین خون شما تخریب گلبولهای قرمز باشد که در این حالت باید با درمانهای مناسب مانع این تخریب شد تا بیلی روبین دوباره دفع شود. افرادی که به بیماری های نقص آنزیم مبتلا هستند، نباید از داروهای خاصی یا باقلااستفاده کنند. مادرانی که کودک های شان مشکلات بیلی روبین داشتند، در بارداری دوم باید شرح حال شان را برای پزشک توضیح دهند و با مصرف داروهای لازم، از مشکلات احتمالی پیشگیری کنند. اگر هم به علت سنگ، بیلی روبین خون بالا رفته با دفع یا جراحی سنگ، همه چیز دوباره رو به راه می شود و بیلی روبین هم به حالت اول برمی گردد. اگر مشکل از وجود تومور ناشی شده باشد که درمان ان وابسته به خارج کردن تومور خوش خیم است. گاه متخصصان گوارش برای درمان تومورهای غیرقابل برداشت لولههای پلاستیکی یا فلزی داخلی مجرای صفرا قرار میدهند تا به فرایند دفع بیلی روبین کمک کنند و تا بیماراز درد و خارش پوست آزار نبیند که البته این کار قدم آخر در درمان بیماریهای پیشرفته است.

من هم مشکوک به بیماری هستم؟
 اگر سابقه فامیلی دارید یا در گذشته بیماری های خونی را تجربه کردهاید، بهتر است تحت نظر پزشک باشید و در صورت نیاز با انجام آزمایش خون، مقدار بیلی روبین خون خود را چک کنید. اگر دچار بیحالی و کاهش وزن محسوس شده اید یا مشکوک به بیماریهای کبدی هستید، سراغ پزشک بروید و علائم تان را به طور کامل به او شرح دهید. مصرف برخی داروها هم ممکن است به کبد شما آسیب برسانند. افرادی که داروهای کاهنده چربی خون مصرف میکنند نیز باید بانظر پزشک بیلی روبین خود را بررسی کنند. انجام آزمایش بیلی روبین دردسته آزمایشها و چکاپهای آنها قرار دارد.