اختلال رفتاری در تشخیص (disorder Bipolar)

اختلال رفتاری در تشخیص (disorder Bipolar) یک نوع بیماری روانی است که با ایجاد اختلال در نفر باعث بروز تغییرات و دگرگونی های ناگهانی در رفتار ، حالات ، انرژی و توانایی عملکرد فرد مبتلا می شود . ممکن است هر فردی در زندگی شخصی به دلایل مختلف مانند شرایط محیط زندگی ، فشار کاری و ... تغییراتی در حالات و رفتار خود مشاهده کند مثلا این که یک روز کاملا شاد و بشاش و پر انرژی است و در روز دیگر افسرده و کسل و بی حال ، این قبیل تغییرات در حالات رفتار انسان طبیعی است و گاهی پیش می آید و با بیماری دو شخصیتی کاملا متفاوت است . این بیماری می تواند در پی یک خودکشی ناموفق ، بر هم خوردن یک رابطه عاطفی ، طلاق و جدایی و از دست دادن شغل و تهدید شدن موقعیت اجتماعی فرد رخ دهد . یک خبر خوب برای همه این بیماران این است که اختلال دو شخصیتی قابل درمان است و بیماران پس از طی کردن پروسه درمانی خود می توانند از یک زندگی عادی لذت ببرند .

   طی آخرین آمار منتشر شده در کشور آمریکا بیش از 2 میلیون نفر به این اختلال رفتاری مبتلا   هستند . نشانه های این بیماری روانی معمولا در پایان دوره کودکی و شروع بلوغ می نماید و حداکثر موارد در سنین بزرگسالی خود را نشان می دهد . بنابراین ممکن است فردی سالها از این اختلال رفتاری رنج ببرد ولی به دنبال تشخیص و درمان آن نباشد .

نشانه های بیماری دو شخصیتی یا دو قطبی

   این اختلال رفتاری با تغییرات بسیار زیاد در رفتار و حالات روحی فرد همراه است و دامنه این تغییرات از افسردگی ، ناراحتی و ناامیدی بسیار شدید تا شادی و خوشی جنون آمیز گسترده است و در فاصله میان این دو قطب بیماری ، فرد یک دوره زمان را نیز طی می کند .

   همراه با این تغییرات در رفتار و حالات بیمار ، تغییرات عمده ای نیز در میزان انرژی و نحوه عملکرد بیمار رخ می دهد . دوره فراز و اوج گرفتن حالات و رفتار را دوره جنون یا « مانیا » و زمان بهبود و کاهش شدید رفتارها را دوره افسردگی می نامند .

نشانه های دوره مانیا یا جنون

- افزایش محسوس در میزان انرژی و فعالیت بیمار ، ناآرامی و بی قراری

- رفتارها و حالات ناشی از شادی و خوشحالی بیش از حد

- تحریک پذیری و زود رنجی شدید

- بی ثباتی و ناپایداری عقاید و به قول معروف از شاخه ای به شاخه دیگر پریدن

- سریع و تند و بدون تامل صحبت کردن

- حواس پرتی و عدم تمرکز

- بی خوابی و بد خوابی های شبانه

- عدم توانایی جهت قضاوت میان خوب و بد ، درست و نادرست

- تمایل به خوشگذرانی و ولگردی های مداوم بروز رفتارهای غیر عادی

- افزایش شدید تمایلات جنسی

- تمایل به مصرف داروهای خواب آور

- بروز رفتارهای پرخاشگرانه و تهاجمی بدون دلیل

   تشخیص این دوره از بیماری بسیار آسان است ، بویژه اگر بروز حداقل 3 تا از رفتارهای ذکر شده در بالا بیش از یک بار در روز اتفاق بیفتد و این علائم هر روز به دمت یک هفته تکرار می شود .

نشانه ها و علائم دوره افسردگی

- افسردگی ، ناراحتی و بی احساسی

- احساس ناامیدی و گناه و بدبینی نسبت به هر چیز

- احساس بی ارزشی و بی هدف بودن

- از دست دادن علاقه و لذت در مورد مسائلی که پیش از این از آنها لذت می برده است

- کم شدن شدید انرژی و احساس رخوت و کسلی شدید

- عدم توانایی در یادآوری مسائل ، تصمیم گیری و تمرکز

- احساس خواب آلودگی شدید در تمام طول روز

- کاهش یا افزایش محسوس وزن بدن

- بروز دردهای مزمنی که دلیل آن ناراحتی و بیماری جسمی نباشد

- فکر کردن به مرگ و خودکشی و حتی تلاش برای خودکشی

   چناچه فردی 5 مورد از موارد ذکر شده را هر روز به مدت دو هفته نشان دهد ، اختلال رفتاری 2قطبی در او تشخیص داده می شود . ممکن است این فراز و نشیب های رفتاری و شخصیتی برای خود بیمار قابل توجه و محسوس نباشد و به عبارت دیگر وی از قبول واقعیت طفره برود . این وظیفه خانواده و دوستان بیمار است تا هر چه سریعتر جهت درمان و بهبود شرایط روحی او اقدام نمایند . زیرا با گذشت مدت زمان طولانی از بیماری پروسه درمانی طولانی تر و سخت تر می شود .

   گاهی اوقات بیمار در دوره اوج بیماری علایمی از روان پریشی و اختلالات روانی مانند توهم و فکر و خیالات واهی از خود نشان می دهد . مثلا عنوان می کند که قادر است چیزهایی را ببیند که افراد عادی نمی توانند ببینند و یا مصرانه بر عقاید و تفکراتی پافشاری می کند که با هیچ منطق و استدلالی قابل توجیه نیست .

   گاهی اوقات برخی افراد جنون و افسردگی را تواما و در یک زمان بروز می دهند که به آن حالت دو قطبی ترکیبی گویند . مثلا در این شرایط فرد بیمار ممکن است به طور همزمان هم بسیار غمگین و نا امید باشد و هم شدیدا احساس پر انرژی و فعال بودن داشته باشد .

تشخیص بیماری دو قطبی یا دو شخصیتی

   این اختلال رفتاری مانند سایر بیماری های روحی و ذهنی است و از طریق معاینه فیزیکی و  سی تی اسکن و یا آزمایش خون تشخیص داده نمی شود ، بنابراین تشخیص آن بر عهده کارشناسان روان شناسی و روانپزشکی و از طریق اثبات علایم و نشانه های این بیماری امکانپذیر است . در این راه تنها کسی که می تواند به بیمار کمک کند روانپزشک است . تشخیص این بیماری به ویژه در مراحل اولیه آن بسیار حائز اهمیت است . زیرا اقدام به خودکشی یکی از شایع ترین تبعات این بیماری روانی است . بنابراین تشخیص به موقع بیماری و اقدام جهت درمان آن می تواند فرد را از مرگ نجات دهد .

علل و عوامل به وجود آورنده بیماری دو شخصیتی

   دانشمندان معتقدند از آنجایی که این بیماری در خانواده به ارث می رسد و احتمال بروز بیماری در کودکان که یکی از والدین به اختلال دو شخصیتی مبتلاست ، بسیار بیشتر است ، پس مساله ژنتیک در بروز آن نقش دارد . اما لازم به ذکر است که ژنتیک به تنهایی در آن دخیل نیست و فاکتورهای دیگری هم در این بیماری نقش دارند . از جمله می توان به ساختار و فعالیت مغز و فاکتورهای محیطی اشاره کرد . اخیرا با استفاده از تکنیک های جدید عکسبرداری و تصویر برداری از مغز به وسیله MRI ، FMRI ، PET دانشمندان به این نتیجه رسیدند که مغز بیماران مبتلا به اختلال دو شخصیتی از نظر نحوه عملکرد با مغز یک انسان سالم متفاوت است .

   بنابراین امید است که با تلاش و تحقیق بیشتر در این زمینه درمان قطعی بیماران محرز شود . برای درمان چنین بیمارانی علاوه بر مشاوره های روان شناسی ، از درمان دارویی جهت کنترل حالت ها و علائم بیماری نیز استفاده می شود .

نقش غده تیروئید در این بیماری

   در افراد مبتلا به اختلال دو شخصیتی ، اختلال و تغییر در عملکرد غده تیروئید بسیار مشخص تر و جدی تر است . زیرا افزایش یا کاهش شدید هورمون تیروئید منجر به تغییرات رفتاری بارز و مشخص  می شود بنابراین کنترل سطح هورمون تیروئید و درمان پر کاری و کم کاری تیروئید در افراد مبتلا به این بیماری روانی بسیار مهم است .

نقش نزدیکان بیمار در درمان وی

   افراد مبتلا به بیمارانی های روحی و روانی از جمله بیماران مبتلا به دو شخصیتی به حمایت و کمک افراد خانواده و دوستان خود نیازمندند . در بسیاری از موارد دیده شده است که تشویق و کمک نزدیکان این بیماران در کوتاه تر شدن  پروسه درمانی بسیار موثر بوده است . برخورد این بیماران نیاز به بستری شدنهای طولانی مدت در بیمارستان های روانی دارند و قطعا در این زمان بیشتر از هر وقت دیگری به حمایت و تشویق و دلگرمی نزدیکان و دوستان خود محتاجند . گاهی اوقات افراد خانواده مجبور هستند خود را با شرایط بیمار وفق دهند گرچه این کار بسیار مشکل است ، اما تحمل و کمک به بیمار واقعا ضروری و مهم است .

   ملحق شدن به گروههای پشتیبان یعنی گروهی از افراد که همگی به این اختلال رفتاری مبتلا هستند و بحث و تبادل نظر در درمان بیماران بسیار تاثیر گذار است