اسکیزوفرنى
اسکیزوفرنیا و اختلالات وابسته به آن با نشانههاى سایکوتیک مثل هذیان و توهم مشخص مىشوند: شدت این اختلالات گوناگون است. در اسکیزوفرنیا، بیمار نشانههاى مایکوتیکى و اختلال عملکرد دارد. در اختلالت هذیانی، بمیار هذیانهایى را تجربه مىکند اما هیچ اثرى از توهم یا سایر نشانههاى مشخصه اسکیزوفرنیا وجود ندارد. اسکیزوفرنیا با سیر هر چند متغیر، اما غالباً مزمن و عودکننده خود، نوعى بیمارى مشخصاً ناتوانکننده بهشمار مىرود. این بیمارى بهصورت سندرم حاد و مزمن بروز مىکند. ویژگىهاى شایع سندرم حاد: توهم، عقاید گزند و آسیب، محرومیت اجتماعی، اختلال در عملکرد شغلى و عقیده کاذب مورد ارجاع قرار گرفتن و در سندرم مزمن نشانهها به صورت: کاهش فعالیت، فقدان سائق دورى از اجتماع، آپاتى هیجانی، اختلال تفکر مىباشد. اسکیزوفرنی نوعی اختلال شدیداست که بر کل شخصیت تاثیر میگذارد ولی همه نشانه های آنرا میتوان بادرمان کنترل کرد.برخی از مبتلایان به اسکیزوفرنی برای کنترل نشانه های بیماری خود باید همیشه دارو مصرف کنند،برخی دیگر برای دوره محدودتری نیاز به دارو دارند وبالاخره عده ای که بیماری آنها در پی استرس حاد نظیر بیماری جسمی یا زایمان شروع شده ممکن است طی مدت زمان کوتاهی بهبود بالینی کامل پیدا کنند.
نشانه های بیماری:
درافراد مختلف متفاوت است ولی اغلب شامل تغییر در بهداشت فردی، افسردگی، رفتار عجیب و غریب ، تحریک پذیری، خواب زیاد یا عدم توانائی در خوابیدن، گوشه گیری، خصومت بی دلیل ، فراموشی،واکنش شدید در بحران ها، عدم توانائی درگریه کردن یا گریه های شدید، درک احساس غیرمعمول، استفاده از الکل ومواد مخدر،تراشیدن موهای سر وبدن و خودکشی.
درمان:
داروهای ضدجنون بهترین درمان است که بیماری را قطعا"درمان نمی کنند یا تضمینی برای عود مجدد بیماری نیست.
هنگام ویزیت ،پزشک چه سوالاتی ازبیمار می کند؟
1- برای رسیدن به تشخیص صحیح، پزشک ازبیمار خواهد خواست که درباره نشانه های خود، احساسات راجع به آنها و نیز اینکه آیا آنها رابه مثابه قسمتی از بیماری تلقی می کند یا نه گفتگوکند.
2- داروهائی که اخیرا"مصرف کرده است زیرا تعدادی از داروها ومواد اعتیادآور می توانند نوعی بیماری با نشانه های شبیه اسکیزوفرنی ایجاد کنند.
3- جهت شناخت بیشتر افکار و هیجانات بیمار، پزشک ممکن است معنی یک ضرب المثل یا دادن شرح مفصلی از آنچه در یک طرح یا نقاشی می بینید، بپرسد.
4- بیماریها ، ناراحتی ها و مشکلاتی که اخیرا"به آن گرفتار شده است نیز میتواند با وضعیت فعلی بیمار مرتبط باشند.
آموزش به بیمار:
1- اگر موقتا"اشکالی در بخواب رفتن بوجود آمد باید دلیل آنرا یافت. از زیاده روی در مصرف چای و قهوه در ساعات بعد از ظهر خودداری کند.فعالیت خود را باید در طی روز افزایش دهد.
2- از مصرف داروهای کنترل چاقی پرهیز کرده زیرا ممکن است سبب ایجاد یا تشدید نشانه های اسکیزوفرنی شوند.
3- طبق دستور پزشک با پزشکش جهت ویزیت ملاقات کند.
4- برای حل مشکلاتش باید تلاش کند.
5- داروها را طبق دستور پزشک معالج خود مصرف کرده واز قطع ناگهانی وزیاد کردن تعداد آنها بدون دستور پزشک جدا"خودداری کند.
6- به پزشکش اعتماد داشته تا با برقراری رابطه خوب بتواند هرگونه علائم را به موقع به وی اطلاع دهد تا از عود بیماری پیشگیری بعمل آید.
7- از انزوا وگوشه گیری خودداری کند. تحقیقات سالهای اخیر نشان داده است که هنر میتواند تاثیر شایان توجهی بر بیماران در بهبود برقراری ارتباط، غلبه بر استرس و کشف جنبههای مختلف شخصیتشان داشته باشد.
در واقع هنردرمانی تکنیکهای رواندرمانی را با فرایندهای خلاقانه در هم میآمیزد تا سلامت روانی را بهبود ببخشد.
اگرچه ایرانیان از هزاران سال پیش با هنر درمانی آشنا نبودند، همواره در خانههای خود با خلق آثار هنری، از مزایای این نوع هنر بهرهمند میشدند.
اندکی دقت در تمام هنرهای ایرانی نشاندهنده این موضوع است که هنر درمانی تنها به چند رشته هنری محدود نمیشود و شاید بسیاری از هنرها امکان درمان بیماریهای روحی و روانی را برای بیماران فراهم کنند.
هنر درمانی، روشی برای درمان بیماریهای روحی در تمام سنین
کیفیت زیباییشناختی آثار هنری میتواند نشاط، عزت نفس و آگاهی شخصی بیمار را بهبود ببخشد؛ بهعلاوه خلق هنر فرصتی است تا هماهنگی چشمها و دستها ایجاد شود.
از هنردرمانی میتوان برای درمان محدوده وسیعی از اختلالات ذهنی و درماندگیهای روانی استفاده کرد.
ناتوانیهای یادگیری کودکان، استرس شدید بالغان و مشکلات رفتاری یا اجتماعی کودکان در مدرسه یا خانه، برخی از شرایط و وضعیتهایی است که ممکن است در آنها هنردرمانی به کار گرفته شود.
هنردرمانگر میتواند از روشهای متنوع و متعدد هنری از جمله نقاشی، طراحی، مجسمهسازی و کولاژ منبتکاری، معرقکاری و سفالگری برای درمان بیماران از کودک تا سالمند استفاده کند.
برای افراد آسیبدیده از مشکلات روانی، اجتماعی و جسمانی خلق اثر هنری ممکن است به شکلی شگفتآور منجر به بهبود کیفیت زندگی شود.
سفالگری یکی از هنرهایی است که در هنردرمانی بیش از سایر هنرها کاربرد دارد و با توجه به تمایل کودکان به هنر سفالگری امروزه شاهد افزایش کاربردهای این هنر هستیم.
رسالت اصلی هنر بیان دردها و زیبایی های درون در اشکال مختلف است. هنر در اندیشه و قالب یک شیء هنری تجلی پیدا می کند و این اساس تکامل هنر جهان امروزی است.
سفالگری به عنوان اولین هنرصنعت پیش از تاریخ، در جهان از جایگاه خاصی برخوردار است و امروز علاوه بر جنبه های هنری و کاربردی در بسیاری از کشورهای توسعهیافته به شکل آرت تراپی و یا هنردرمانی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
توانایی ترکیب این هنر با سایر صنعت ها و استفاده از آن در معماری از ویژگی های این هنر اصیل و اولیه به شمار می آید که بیانگر خلاقیت و تجلی فکر و اندیشه است.
استفاده از هنر روشی مطمئن برای بهبود سلامتی انسان در جامعه امروز که مصایب و مشکلات متعددی گریبانگیر انسان شده است، به شمار میآید.